Η 22 Μαίου, έχει καθιερωθεί ως «Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας». Η βίαιη κλιματική αλλαγή και οι πρωτόγνωρες φυσικές καταστροφές ανά τον κόσμο, επιβάλλουν την άμεση λήψη σοβαρών μέτρων προστασίας του «Περιβάλλοντος», καθώς η γη είναι το κοινό μας σπίτι. Αυτόματα λοιπόν προβληματιζόμαστε και για την περιοχή μας, αλλά και για την προστασία των νερών μας. Λέγεται, ότι μελλοντικά θα φτάσουμε και σε …..πολεμικές συρράξεις για τη χρήση των υδάτων. Τα παραδείγματα του Νείλου, του Τίγρη και του Ευφράτη είναι ζωντανά.
Η Νάουσα, είναι ένας προικισμένος τόπος. Ένας τόπος καταπράσινος, με πλούσια βλάστηση, εξαιρετικό μικροκλίμα, πανέμορφα τοπία και ένα βουνό -το Βέρμιο -να την «κρατάει» σφιχτά στην αγκαλιά του. Ευρισκόμενη στην ανατολική του πλευρά σ’ ένα ιδανικό υψόμετρο (360μ.), από τη μια τη χαϊδεύει η πρωινή δροσιά του Θερμαϊκού κι απ’ την άλλη ακουμπάει στις στιβαρές οξυγονωμένες πλάτες του Βερμίου. Νάουσα και Βέρμιο επομένως, είναι σφιχταγκαλιασμένοι εκατοντάδες χρόνια. Τόσο δεμένοι που αποτελούν πλέον μια ενιαία «ιδιοκτησία» των Ναουσαίων. Τον μοναδικό αυτό πλούτο έρχεται και τον μετατρέπει σε πολύτιμο θησαυρό το ποτάμι της Αράπιτσας, αλλά και τα άλλα μικρότερα ρέματα –λεκάνες απορροής (Κουτίχα, Γύμνοβος, Μέγα Ρέμα).
Σήμερα, δεν έχω σκοπό να αναφερθώ στα οφέλη που μας δίνει το Βέρμιο, η Αράπιτσα κι όλος αυτός ο πλούτος πρασίνου που μας περιβάλει. Κάνοντας την απαραίτητη αυτοκριτική, θα αναφέρω την ανάγκη κατασκευής φραγμάτων ανάντι (πάνω) από τη Νάουσα, κάτι το οποίο το προσπάθησα μεν κατά τη θητεία μου μαζί με τους συνεργάτες μου, αλλά δεν μπορέσαμε –δυστυχώς- να φτάσουμε σ’ ένα χειροπιαστό αποτέλεσμα. Κι αυτό, είναι μια δική μου ευθύνη.
Αφορμή για τα γραφόμενα, πήρα από μερικές πανέμορφες φωτογραφίες που δημοσίευσε πρόσφατα ο καλός μου φίλος Κώστας Μάϊνος, ένας πολύ ενεργητικός πολίτης, ένας λάτρης της φύσης και φανατικός πεζοπόρος του βουνού μας, ένας οργανωτικός άνθρωπος με μια ανιδιοτελή –μαζί και με καμιά δεκαριά ακόμη «πιστούς» Ναουσαίους- εθελοντική προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και στο περιβάλλον μας. Τι δείχνουν λοιπόν οι εκπληκτικές αυτές φωτογραφίες; Το φράγμα του Μεσόβουνου, στην πίσω πλευρά του Βερμίου, το οποίο έγινε πριν 10 περίπου χρόνια και έλυσε σημαντικά προβλήματα άρδευσης της περιοχής.
Και το ερώτημα που μπαίνει άμεσα, είναι: Εμείς στη Νάουσα γιατί να μην μπορούμε να κάνουμε ένα αντίστοιχο φράγμα;
Οι «θέσεις» που ερευνούσαμε τότε, ήταν:
1) «Γκλόμπα». Η λεκάνη απορροής, δηλ. τα νερά που μπορούν να συγκεντρωθούν εκεί, είναι του ποταμού «Κουτίχα» (πρωτίστως το ρέμα από Γραμμένη-Βοϊδομάτη και κάποια νερά από Αρκοχώρι). Υπάρχει πράγματι ένα φυσικό στένωμα του ποταμού (κάτω από τη θέση «Ισμαήλ») που βολεύει τη δημιουργία φράγματος, όπως επίσης και το ότι οι μελετητές που είχαμε φέρει το 2004 από το ΑΠΘ, από μακροσκοπική προσέγγιση, μας διαβεβαίωναν ότι τα πετρώματα της περιοχής είναι κατάλληλα να συγκρατήσουν τα νερά. Εκεί όμως υπάρχουν αρκετές ιδιοκτησίες ολόγυρα, άρα χρειάζονται σημαντικές δαπάνες για απαλλοτριώσεις κλπ. Κάποιες σκέψεις για φράγμα ύψους 90 μ. στη «στέψη» ή για εκτροπή μέρους των νερών της Αράπιτσας από τη «Γεράνια Πέτρα», ώστε να γεμίσει η φυσική λεκάνη και να δημιουργηθεί ακόμη και μια λίμνη που θα χρησιμοποιούνταν και για άρδευση των «κατάντι» αγροκτημάτων, αλλά και για τουριστικούς λόγους, προσέκρουαν στη λήψη των περιβαλλοντικών αδειών (βλ. π.χ. εκτροπή Αχελώου!). Μπορεί λοιπόν να φαντάζουν ιδανικές αυτές οι ιδέες και να μας εντυπωσιάζουν, αλλά θα πρέπει να είμαστε σοβαροί και ρεαλιστές και να μην κάνουμε «όνειρα»!
2) «Σιασιάκι». Η λεκάνη απορροής του είναι βασικά τα νερά από τις περιοχές «Παναγιάς Κάστανα- Τρία Πλατάνια- Γύμνοβος». Στο σημείο ακριβώς κάτω από τον «Κούκο», υπάρχει όντως ένα καταπληκτικό φυσικό στένωμα που «δείχνει» κι από μόνο του τη δυνατότητα κατασκευής φράγματος. Την ίδια εποχή που ερευνούσαμε τη «Γκλόμπα», επισκεφτήκαμε με τους μελετητές και το «Σιασιάκι». Η αυτοψία και η μακροσκοπική τους έρευνα, διατύπωνε έντονο προβληματισμό για την υφή των πετρωμάτων. Τα ασβεστολιθικά πετρώματα (πουρόπετρα) τόσο στη βάση όσο και στα πρανή του φράγματος, με τις πολλές σπηλαιώσεις, καθιστούσε την προσπάθειά μας αδύνατη για την εποχή εκείνη. Η δε επίστρωση ολόκληρου του φράγματος με γεωύφασμα, ήταν επίσης πολύ κοστοβόρα. Κι εκεί η προσπάθειά μας έμεινε χωρίς αποτέλεσμα. Η θέση αυτή βεβαίως μπορεί να ξαναμελητηθεί. Σήμερα, τεχνικά όλα γίνονται. Αρκεί να υπάρχουν οι πόροι, που σήμερα θαρρώ ότι μπορούν να υπάρξουν.
3) «Καραμπουνάρι». Μιλάμε για την πηγή που είναι σε υψόμετρο 1646 μ. και στα λίγο πιο κάτω στην πορεία του ρέματος – στα 1627 μ.-, υπάρχει μια εξαιρετική φυσική λεκάνη μήκους 300 μ. και πλάτους 40μ. περίπου. Το σημείο εξαιρετικότατο! Δείχνει κι αυτό την ιδανική κατασκευή φράγματος. Το δε τεράστιο υψόμετρό του, μας έδινε τη δυνατότητα διαχείρισης των καθαρών νερών του ταμιευτήρα για άρδευση κ.λ.π. με φυσική ροή, προς «Πηγάδια», «Κουτσούφλιανη», «Μεταμόρφωση» και Ροδοχώρι». Πράγματι, το 2008, κάναμε μια συντονισμένη προσπάθεια και με κόπο ανεβάσαμε ειδικό γεωτρύπανο μέχρι το επίμαχο σημείο. Καθώς τρυπήσαμε σε τρία διαφορετικά σημεία της λεκάνης, διαπιστώσαμε το ίδιο πρόβλημα που έχει όλο το υπέδαφος της Νάουσας και του Βερμίου: Ασβεστολιθικά πετρώματα με πολλές σπηλαιώσεις. Άρα, δύσκολα να αποταμιευτεί κι εκεί νερό. Οι μελετητές μας είπαν ότι «τεχνικά» όλα γίνονται, με κάλυψη όλου του ταμιευτήρα με γεωύφασμα ώστε να κλείσει κάθε πόρος διαφυγής των νερών. Αλλά έτσι το κόστος ανέβαινε πολύ ψηλά. Κι αυτή η προσπάθειά μας έμεινε χωρίς αποτέλεσμα.
4) «Ροδοχώρι -Παπά Κάστανα». Για την περιοχή αυτή όπου πράγματι υπάρχει επίσης ένα κατάλληλο σημείο στένωσης του ρέματος για κατασκευή μικρού φράγματος ύψους 8-10 μ. και που συλλέγει νερά από το «Δραζίλοβο» και θα μπορούσε πράγματι να λύσει ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος άρδευσης των συμπολιτών μας στο Ροδοχώρι, το 2006 αναθέσαμε και κάναμε μια αρκετά εμπεριστατωμένη «Προμελέτη». Κι αυτή η προσπάθειά μας έμεινε στα χαρτιά.
5) «Γεφυρούδια». Στον δρόμο προς «Τρία Πηγάδια» και στην περιοχή αυτή όπου περνάει το ποταμάκι των Πηγαδιών, υπάρχει επίσης ιδανική φυσική λεκάνη με αρκετά μεγάλο βάθος, όπου μπορεί να γίνει ένα μικρό φράγμα ύψους 10-15 μέτρων. Το είχαμε ξεκινήσει με το Δασαρχείο μας, αλλά κι αυτό ήθελε τις άδειες-εγκρίσεις του και έμεινε στα χαρτιά.
Ίσως λοιπόν, να μην προσπαθήσαμε κι εμείς όσο έπρεπε. Ίσως να εφησυχάσαμε με την αφθονία των νερών την εποχή εκείνη, αλλά και την τεράστια εξοικονόμηση με τη «στάγδην άρδευση» που εφάρμοσε ο ΤΟΕΒ στο αγρόκτημα Νάουσας. Όμως, το όποιο υλικό δημιουργήσαμε εμείς υπάρχει ως «πρόπλασμα» στο Δήμο μας. Έστω και τώρα λοιπόν, μπορούμε να πιάσουμε το νήμα απ’ την αρχή. Να ξαναγίνει μια προσπάθεια τουλάχιστον για κάποιες από τις παραπάνω «θέσεις».
.........................
Το «Ταμείο Ανάκαμψης» με τα 70 δις ευρώ, έχει διαθέσιμα χρήματα και για τέτοιες «περιβαλλοντικές» δράσεις. Και είναι σίγουρο ότι από το Κράτος θα δοθεί σημαντικό βάρος σε τέτοιου είδους έργα περιβαλλοντικού «ισοζυγίου». Αρκεί βέβαια να είμαστε έτοιμοι να απορροφήσουμε τέτοιους πόρους. Όμως, για να τα καταφέρουμε όλα αυτά χρειάζεται όραμα, οργάνωση, καλές μελέτες, πολλή δουλειά κι ακόμα περισσότερο τρέξιμο.
Το Μεσόβουνο, πώς τα κατάφερε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου