H ιστορία του σχολείου του Αγίου Μηνά. Επετειακά σημειώματα. Γράφει ο Μανώλης Βαλσαμίδης

(8) Το καπέλωμα

Με αυτά τα χρήματα φτάνουμε στη χαρμόσυνη ημέρα της θεμελίωσης του Σχολείου. Ήταν Κυριακή, 3 Ιουλίου του 1911. Της τελετής προΐσταται ιερέας. Ο Λουκάς έχει  μετατεθεί, λόγω υγείας, και δεν έχει ακόμη εγκατασταθεί ο νεοεκλεγμένος στην Κωνσταντινούπολη διάδοχός του Καλλίνικος. Το Σχολείο φαίνεται ότι χτίζεται από το Πούπουλο(1). Στο φιαλίδιο των εγκαινίων τοποθετείται ένα χαρτί που από μόνο του λέει πολλά. Το κείμενό του δημοσιεύθηκε από τον φίλο ερευνητή Στέργιο Αποστόλου. Αποσπώ το κεντρικό κομμάτι του κειμένου: “ετέθη ο θεμέλιος ούτος λίθος της

εν τω περιβόλω της εν Ναούση ορθοδόξου Εκκλησίας του Αγίου Μηνά ελληνικής σχολής της ανεγειρομένης τη πρωτοβουλία του Λαϊκού Συνδέσμου «Άγιος Δημήτριος»”.

Μέσα στο φιαλίδιο τοποθετούνται και δύο σήματα του Λαϊκού Συνδέσμου.

Έχει σημασία ότι ανεξάρτητα από τα όσα με τους πολιτευόμενους στην πόλη συμβαίνουν, οι Ναουσαίοι διεγείρονται από την αγάπη τους για την Παιδεία. Προσέφεραν και προσφέρουν.

Στο οικόπεδο του Αγίου Μηνά έγιναν πλήθος εργασιών. Ξηλώθηκαν τα κελιά του ναού, διευθετήθηκε ο χώρος του παλαιού νεκροταφείου, όγκοι σιδηρόπετρες και πωρόλιθοι  κάλυψαν τον τόπο. Λιθοτόμοι, ασβεστάδες, λασπιάδες, χτίστες έπιασαν δουλειά. Όλος ο τόπος έγινε εργοτάξιο.

Χτίστηκαν γερά θεμέλια, το ξέρω πόσο γερά (2). Και έφτασαν πάνω από τη γη. Ως εδώ όμως. Το έργο σταμάτησε. Το σταμάτησαν οι αντιπαλότητες και η παντελής έλλειψη χρημάτων.

Με την απελευθέρωση της Νάουσας στις 17 Οκτωβρίου του ’12, τα πράγματα θα περίμενε κανείς να αλλάξουν. Δεν αλλάζουν. Αντιθέτως οξύνονται. Η Ορθόδοξη Ελληνική Κοινότητα ως διοικητικό Κέντρο, μέχρι που να γίνουν και να εφαρμοσθούν οι νόμοι για τις νέες χώρες, κρατάει και προσπαθεί να ξεπαγώσει τα πράγματα. Μάταιος κόπος. Από την άλλη, το Δημοτικό από τετρατάξιο γίνεται εξατάξιο και η Παιδεία υποχρεωτική. Τότε καλείται ο μελετητής του έργου Γρεκός και προσθέτει στην αρχική σχεδίαση άλλες τέσσερες αίθουσες, οι οποίες μαζί με το πρόπυλο του κλιμακοστασίου δίνουν στο κτίριο στην προς τον βορρά πλευρά του το σχήμα ΕΨΙΛΟΝ. Αυτό στα σχέδια.

Γίνονται επιτροπές επί επιτροπών. Το έργο μένει στα θεμέλια. Να παίζουν τα παιδιά και να τσακίζονται. Αναφέρεται ατύχημα με τον Σταμπουλού μικρό. Τον πήγαν αγκαλιά αιμόφυρτο οι φίλοι του στο Φαρμακείο του Αρνή, στεγάζονταν στον Αγια-Μηνά, για τις πρώτες βοήθειες.

Τα χρόνια περνούν. Εγκαλούνται γονείς γιατί δεν στέλνουν τα παιδιά τους στα σχολεία. Το κράτος δεν αστειεύεται. Με τους μαθητές … χαμός!

Δεν πήγαινε άλλο.

(1) Εν έτει από Χριστού γεννήσεως χιλιοστώ εννεακοσιοστώ ενδεκάτω,1911, επί Πατριάρχου εν Κωνσταντινουπόλει των Ελλήνων Ορθοδόξων Ιωακείμ του Γ¨ , επί Μητροπολίτου της επαρχίας Βεροίας και Ναούσης Καλλινίκου τη 3^η του μηνός Ιουλίου ημέρα Κυριακή, ετέθη ο θεμέλιος ούτος λίθος της εν τω περιβόλω της εν Ναούση ορθοδόξου Εκκλησίας του Αγίου Μηνά ελληνικής σχολής της ανεγειρομένης τη πρωτοβουλία του Λαϊκού Συνδέσμου «Άγιος Δημήτριος», δαπανώσης εκ του υστερήματος της Λαϊκής τάξεως των πτωχών της αυτής πόλεως Ναούσης, τη γενναία συνδρομή των εν Αμερική Ναουσαίων των διά του τιμίου ιδρώτος αυτών συντηρούντων τας πτωχάς αυτών εν Ναούση οικογενείας, τη επιστασία της επί τούτω επιτροπής και επιμελεία του αρχιτέκτονος Αποστόλου Γρεκού.

Το έγγραφο βεβαιώνει και υπογράφει ο Αρχιερατικός επίτροπος Παπα-Νεόφυτος και ο Γραμματεύς Ν. Βαϊνανίδης.

(2) Ως Εφορεία Προσκόπων κάναμε ισοπέδωση του δαπέδου της Λέσχης στο υπόγειο του Σχολείου του Αγίου  Μηνά. Ξηλώσαμε ένα τμήμα των εγκαταλειμμένων, λόγω αλλαγής σχεδίων, θεμελίων του παλιού σχεδιασμού του σχολείου με τον κασμά. Γερά θεμέλια!