Για την ΠΑΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ της ΒΕΡΟΙΑΣ (Η σκέψη του ενός. )

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΚΟΥΔΗΣ  -   ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ

Η ανάγκη αναστύλωσης ενός τέτοιου σημαντικού  μνημείου αρχιτεκτονικής δεν χρειάζεται τεκμηρίωση .
Είναι πασιφανής και αυταπόδεικτη η αναγκαιότητα της συντήρησης –αναστύλωσης και προβολής του κτίσματος και δεν θα την αναλύσω   εγώ, μιας και όλη αυτή την διεργασία  την έχουν κάνει, αρκετά χρόνια πριν , άλλοι επιστήμονες , συνάδερφοι αρχιτέκτονες, αρχαιολόγοι, ιστορικοί και ιστορικοί τέχνης .
Είναι καταχωρημένο στην κατηγορία των σημαντικών κτισμάτων του Ελληνισμού και όχι απλά της πόλης της Βέροιας που έχει την τύχη να  το κατέχει και επομένως έχει και τον βαρύνοντα ρόλο της προστασίας και της διατήρησής του με τον καλλίτερο τρόπο , ώστε να το βρούνε οι επόμενες γενιές των Ελλήνων .

Σε περιόδους οικονομικής κρίσης λογικό είναι να γίνονται σχόλια για το αν πρωτεύει η επιχορήγηση των μνημείων αντί αυτής των ανθρώπων . Λογικό
είναι να αναρωτιέται κανείς ,για το αν είναι σπουδαιότερα τα κτίσματα από τους ανθρώπους .
Δίκαια είναι η αγανάκτηση που προκύπτει, από την σύγκριση της αξίας της ζωής των κτισμάτων έναντι αυτής των ανθρώπων .
Εξάλλου τα κτίσματα τα κάνουμε εμείς οι άνθρωποι .
Είναι δικά μας έργα , μεγάλα η μικρά , σημαντικά η ασήμαντα , ατομικά η κοινής ωφελείας .

Το συγκεκριμένο κτίριο είναι: ((ένα  συνολικά  μεγάλο σημαντικό  κτίριο  κοινής ωφελείας )),από κάθε άποψη .

Αυτό καθαυτό  ,δεν αφορά μόνον τους αρχιτέκτονες ,σαν εμένα , τους αρχαιολόγους, η το ιερατείο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Αφορά τον ίδιο τον Ελληνισμό και την πορεία του στο μέλλον .
Και εκεί στο μέλλον βρίσκονται τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας  και θα το χρειαστούν σίγουρα κάποια στιγμή. Δεν είναι λίγες οι φορές σ αυτόν τον τόπο, που τα κτίσματα , ακόμα και οι τάφοι που είναι κτίσματα κι αυτοί, πήραν τον ρόλο των αποδεικτικών στοιχείων όταν τα χρειαστήκαμε γιατί απλά είχαμε μπει σε κλοιό αμφισβήτησης από κοντινούς η μακρινούς εχθρούς και …φίλους .
Μνημείο σαν αυτό της παλαιάς Μητρόπολης Βεροίας δεν έχει πολλά στον Ελλαδικό χώρο . Μπορεί η λέξη και μόνο ναός να ενοχλεί κάποιους   και να οδηγεί την σκέψη σε λάθος δρόμους αξιολόγησης της σπουδαιότητας και της αναγκαιότητας  της διατήρησής του , όταν υπάρχουν τόσα άλλα κτίσματα που χρείζουν οικονομικής υποστήριξης .
Όμως αυτό το αρχιτεκτόνημα , δεν είναι απλά ένας ακόμα ναός και ελπίζω μετά την αναστύλωσή του να μην οδηγηθεί σε μια τέτοια χρήση και μόνον .
Ευελπιστώ να μην έχουμε μετά την αποκατάσταση και την αναστύλωσή του , τις ίδιες ιστορίες που είχαμε με την Ροτόντα της Θεσσαλονίκης .
Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα δούμε εκεί μέσα κακόγουστες επεμβάσεις , έστω και αντιστρεπτές ,  λειτουργικού χαρακτήρα .
Θα ήταν φρικαλέο να δούμε  νεοβυζαντινά εικονοστάσια αμφίβολης αισθητικής,  κακόγουστο, υπερφίαλο και επηρμένο εξοπλισμό των εκκλησιών που βλέπουμε σήμερα στις σύγχρονες εκκλησίες  και  παγκάρια με κεριά και τους σχετικούς επιτρόπους ,τιμής ένεκεν, πίσω από αυτά .
Όλο αυτό το σκηνικό δεν αρμόζει σε ένα τέτοιο κτίσμα και δεν του αξίζει ο ευτελισμός του με το πρόσχημα της χρήσης του , που είναι αυτή του ναού.
Ναός είναι το κτίσμα αναμφίβολα  κι αυτό δεν αναιρείται ούτε αλλάζει . Και πολύ θα ήθελα εγώ προσωπικά να δω , να ακούσω και να αισθανθώ το τυπικό της ορθόδοξης  λειτουργία μέσα σε ένα τόσο σπάνιο εσωτερικό .
Αλλά έχω επιφυλάξεις για τον τρόπο κι όχι για τον τόπο. Και ο τρόπος είναι που κάνει την διαφορά τελικά σε τέτοια κτίσματα .
Το να λέμε και να κάνουμε ,ότι πιστεύουμε και θέλουμε, είναι το δικαίωμά μας ,το πώς το λέμε και πώς το κάνουμε , είναι η παιδεία μας .
Οπότε είναι θέμα παιδείας ,όλος ο χειρισμός και θα δώσουμε εξετάσεις καλής παιδείας και σ αυτό το θέμα αγαπητοί συμπολίτες .
Θα είναι πολύ λυπηρό  να βρεθούμε αντιμέτωποι με το δίλλημα , αν αυτό το κτίσμα είναι ναός μουσείο , η ναός σε συνεχή χρήση .
Κάπου θα υπάρξει πιστεύω μια χρυσή , έστω αργυρή ,αν όχι  και χάλκινη τομή για την μελλοντική του χρήση και λειτουργία, ώστε να μην καταλήξει ένα παγερό μουσείο αλλά και ούτε ένα κακού και πρόχειρου γούστου εσωτερικό εκκλησίας.Υπάρχουνε πολλά παραδείγματα αρμονικής χρήσης και λειτουργίας  ,τέτοιων κτισμάτων στην ιστορία της αρχιτεκτονικής και της αρχαιολογίας σε συνεργασία με εκκλησιαστικούς φορείς (ειδικά στην δυτική  Ευρώπη )Υπάρχει προηγούμενο δηλαδή και μάλιστα κοινώς αποδεκτό .
Είμαι σίγουρος , ότι  οι εργασίες που θα ακολουθήσουν ,θά αναδείξουν την αξία του κτίσματος . Εύχομαι όμως ο μελλοντικός του χειρισμός να έχει την αξιοπρέπεια που αξίζει σε ένα τέτοιο  μνημείο θρησκευτικής αρχιτεκτονικής και τέχνης .
Άξιος ο μισθός όσων εργάσθηκαν για αυτόν τον σκοπό, (ανώνυμα και επώνυμα) ,καλό κουράγιο και ευχές σε όσους θα τον ολοκληρώσουν .

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΚΟΥΔΗΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ
 Σημείωση blog:  Στην λαική ορολογία θα λέγαμε να αγιάσει το στόμα του κ. Κουκούδη. Η ψύχωση του νεοβυζαντινισμού σε Ναούς της περιοχής με  διαφορετική τεχνοτροπία αλλάζει τη φυσιογνωμία και την αισθητική άποψη που είχαν οι πρόγονοί μας, στην κατασκευή των Ιερών τους Χώρων. Αν οι προϊστάμενοι των Ναών ζητούσαν την άποψη των ειδικών επιστημόνων δεν θα αντιμετωπίζαμε τα φαινόμενα ΄που παρατηρούμε σήμερα. Και κάτι ακόμη. Τα εκκλησιαστικά μνημεία, ειδικά της Νάουσας, είναι κληροδότημα αρχιτεκτονικής παράδοσης των Ναουσαίων. Η τεχνοτροπία που αναπτύχθηκε μετά το ξαναχτίσιμο της πόλης από την καταστροφή του 1822, είναι μια κουλτούρα ζωής που οφείλουν να την σεβαστούμε όλοι μας. Σε αυτό το πεδίο η αναστύλωση του Μέσα Πρόδρομου, του μοναδικού μνημείου που μας συνδέει με την προεπαναστατική Νάουσα και η αφαίρεση των ακαλαίσθητων παρεμβάσεων του πρόσφατου παρελθόντος, είναι καθήκον και χρέος των δημοτικών μας αρχών. (To άρθρο του κ. Κουκούδη δημοσιεύτηκε στο www.idisi.gr)