Η ηλικία παιδική. Η γειτονιά μας μικρή κι αυτή. Οι "αντίζηλοί" μας στον Αγια-Σωτήρη δεν παίζονταν και κάθε χρόνο έστηναν- με διαφορά - τον μεγαλύτερο καρτσιούνο. Είχαν βλέπετε και πολλά παιδιά αφού η γειτονιά τους εκτείνονταν σε μια τεράστια περιοχή που έφτανε από τα στενοσόκακα της Πουλιάνας, την εδώ μεριά της Αράπιτσας -Σωφρονίου, πέριξ Διοικητηρίου, Ρήγα Φεραίου κλπ. Να φανταστείτε οτι όλο το 4ο Δημοτικό μετά τον Σεπτέμβρη μήνα, ήταν στο πόδι και μάζωναν κούτσουρα, ρίζες, κορμούς για τα Χριστούγεννα. Υπήρχε εκείνος ο "ανταγωνισμός" ανάμεσα στις γειτονιές. Εκτός από μπάλα, πόλεμο και "ξύλο" μεταξύ μας, συναγωνιζόμασταν και στον καρτσιούνο.
Εκεί λοιπόν στη Μεταμόρφωση, επιστρατεύονταν και πάρα πολλοί Μεγάλοι, οι οποίοι είχαν το μεράκι τους από παιδιά. Θυμάμαι τον "αρχηγό" του καρτσιούνου Αντώνη Ρότσιο που ήταν ο αρχιμάστορας στο στήσιμο. Τον τελευταίο λόγο τον είχε ο Ντώνης. Που να πεί άλλος το αντίθετο; Σε είχε ...καταχεριάσει! Στο οικόπεδό του πισω απ'το καμπανιαριό, το οποίο μετά μας το δώρισε στον Δήμο, συγκέντρωνε η γειτονιά όλα τα κούτσουρα και μάλιστα τις παραμονές των Χριστουγέννων φύλαγαν μέχρι και ....σκοπιά! Ήταν απίθανοι. Εδώ που τα λέμε, είχαν και πολύ....στρατό! Δεν θα ξεχάσω επίσης τον "αρχηγικό" ρόλο του Μίμη του Σιμομώκιου, αλλά και τους Τσιοχάρη, Παναγή Τσακνάκη, τους αδελφούς Γόλη και Βασίλη Πιτσιούνη, τους αδελφούς Τάση, Γιάννη και Άγγελο Μπρούβαλη, τον Τάκη Νιόπα κ.α. και φυσικά τους νεότερους Παντελή και Γόλη Βογιατζή, Κωστή Σιμομώκιο, Φάνη Σουρλάμπτα, τους Νακοπουλαίους, τους Χατζηπαράσχηδες, τον Βασ. Γαλανό, Χρ. Μαρκομπίτση, Τάκη Αργυρό, τους αδελφούς Θέμη και Αντώνη Ζήκα, τον γνωστό "Λίρα", τους αδελφους Φιλίππου, αδελφούς Νίκο και Βασίλη Χειμαριό, Χρήστο -Στέφανο Θεοδοσιάδη, Γιάννη και Περικλή Φίτσιο, τους πολλούς Γκαρνεταίους, τον Γ. Παλιά, τον Θωμά Γιανιτσιώτη και πάρα πολλούς άλλους που σίγουρα ξεχνώ, όλοι τους βασικά και αναντικατάστατα στελέχη του Εθίμου της Νάουσας.
Να θυμίσω επίσης οτι το "στήσιμο" του καρτσιούνου, κρατούσε από το απόγευμα της παραμονής μέχρι και σχεδόν τα ξημερώματα -ανήμερα των Χριστουγέννων. Γιατί όλα τα κούτσουρα έπρεπε να στηθούν με τα χέρια. Πολύ αργότερα ο Παναγής Τσακνάκης έβαζε τον γερανό του και τα μεγάλα κούτσουρα αραδιάζονταν σαν ...παιχνιδάκι! Άρα, μέχρι και τη δεκαετία του '80, ήθελε πάρα πολύ χειρωνακτική δουλειά. Και πάντα λαμβάνονταν η σχετική "πρόνοια" με τα απαραίτητα προσανάματα από τις διάφορες πέτσες, τις στραβές γωνιές, τα φυλαράκια και τις πήχεις από τις γύρω κορδέλες, μπόλικο πριονίδι, σπασμένα τελάρα, κλούβες και αργότερα αράδιαζαν και καμία "μπαλέτα" από καβάκι που .....μπουρμπούτιαζε εύκολα. Μερικές φορές μάλιστα, κοπανούσαν μέσα και κανά παλιό λάστιχο (ρόδα) και σηκώνονταν ντουμάνι ο μαύρος καπνός. Και ποιός άκουγε τις γυναίκες που φώναζαν γιατί μαύριζαν οι .....κουρτίνες!
Πρωϊ -πρωϊ και λίγο πριν την "απόλυση" της εκκλησίας (Μεταμόρφωση), αυτός που έβαζε πάντα πρώτος τη φωτιά (πυροδότης), ήταν ο Μίμης ο Σιμομώκιος. Έπαιρνε από την εκκλησία ένα μάτσο κεριά και έβαζε το ...ντουμάνι γύρω στις 5+30 το πρωϊ. Εκείνη την ώρα που γεννιόταν ο Χριστός για να βρεί ζεστασιά.
Βγαίνοντας λοιπόν ο κόσμος από τη Χριστουγεννιάτικη λειτουργία, καθόταν όλοι γύρω -γύρω και απολάμβαναν τη φωτιά και το τεράστιο μέγεθος του καρτσιούνου. Εκεί φυσικά, έδιναν κι έπαιρναν οι διάφορες συζητήσεις π.χ.: " Ά! αυτό το ξύλο είναι πεύκο ή αυτό είναι οξύτικο, καστανίτικο κλπ...". "Αρά, αυτό ιδώ είναι δικό μου, πού το βρήκαν τα παλιόπαδα και μου τό 'κλεψαν;". Και δώσ' του λοιπόν αναλύσεις για το πώς έπρεπε να στηθούν καλύτερα τα κούτσουρα, ποιός αγρότης ξεπάτωσε τις καρυές και ποιός ... τα κλαίει τα (χρήσιμα) κορμιά τους, ποιός θα φυτέψει νέα δέντρα στο μπαξέ του κλπ.
Καθώς λοιπόν περνούσε η ώρα, η φωτιά έτρωγε τα σωθικά του "κουβανού" (σωρού), ένα -ένα έπεφταν κάτω τα μεγάλα κούτσουρα και μέσα γινόταν μια κόπα από ζιάρη που τη λιμπίζονταν οι πάντες. Κάποιοι, έστηναν γύρω γύρω τις μπανιέρες και τις κλούβες ή κανά δεμάτι τελάρα ανάποδα και αράδιαζαν την τράπουλα για τη γνωστή "21" ή την "31". Μερικοί, ορέγονταν τη ζιάρη και άρχιζαν να κατεβάζουν απ' τα σπίτια τις σκάρες, τις άλειφαν λεμόνι για να φύγει η ζγκουριά και σιγά- σιγά ξεκινούσε το ψήσιμο. Πρώτα παρζιάλιζαν ψωμί σε φέτες. Μετά -για το πρώτο τσίπουρο- έμπαιναν στις βέργες τα λουκάνικα και μετά ακολουθούσαν οι χοιρινές κι οι μοσχαρίσιες. Μερικές γειτόνισες, έπαιρναν ζιάρη ή έφερναν και τα μαγκάλια τους και τα γέμιζαν. Όμορφες εικόνες ενός διαφορετικού παρελθόντος.
Μια γειτονιά, ένας μαχαλάς, ολοζώνατανος. Με καλές ανθρώπινες σχέσεις, με μια ιδιαίτερη ζεστασιά ανάμεσα στον κόσμο. Τέτοιες μέρες, τα "Χρόνια Πολλά" έδιναν κι έπαιρναν. Ακόμη και μερικοί που ήταν παρεξηγημένοι όλο το χρόνο και δεν μιλούσαν, εκείνη τη μέρα φίλιωναν. Αντάλλασσαν αληθινές ευχές κι ο καρτσιούνος της γειτονιάς γινόταν το "καθαρτήριο". Έσμιγαν όλοι μεταξύ τους, γινόταν μια μεγάλη παρέα και με τη συνδρομή του γνήσιου Ναουσαϊϊκου τσίπουρου ή του ξινόμαυρου, ξεχνιούνταν όλα.
Και σαν γινόταν και λίγο το "κεφάλι", δώστου-βάρτου και κανά παλιό ναουσαϊίκο τραγούδι, άντε και κανάς χορός. Και η παρέα τραβούσε μέχρι το βράδυ!
Ήταν μια άλλη εποχή. Ο κόσμος διαφορετικός. Μάϊ (που λέμε στη Νάουσα = πιο) αγνός και μάϊ αληθινός. Με λιγότερη πονηριά, λιγότερα ψέματα και υποκρισία, με αγνές ανθρώπινες σχέσεις που διαμορφώνονταν πολύ ευκολότερα. Η αλληλεγγύη στα δύσκολα, το φιλότιμο, η συμπόνοια, η βοήθεια στον άλλο, η προσφορά στο γείτονα, ήταν στοιχεία υπέρτερα του "Εγώ".
Και για να το κλείσω κάπου εδώ.
Εκεί στη γειτονιά μας (Χρ. Λαναρά), παρ' ότι ήμασταν λίγα παιδιά κρατούσαμε γερά το έθιμο του καρτσιούνου. Κάθε χρόνο ανεπιλώς, πηγαίναμε μαζεύαμε διάφορα κούτσουρα, μας έφερναν και οι δικοί μας ρίζες και κορμούς απ' τα μπαξέδια. Μερικές φορές βέβαια κλέβαμε και κάποια από τη γειτονιά, αφού όλοι το είχαν για καλό. Ήταν τα "Ξύλα για τα Χριστού". Αφού λοιπόν τότε δεν μπορούσαμε να κάνουμε μεγάλο καρτσιούνο κι ο Αγια-Σωτήρης μας "έτρωγε" συνέχεια, ήρθε η ώρα που αργότερα καταφέραμε και τους .... απερασάμι!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου