Ο άνεργος και ο ψυχισμός του. Της Ολυμπίας Σουγιουλτζή

 Ένα ακόμη …εκκωφαντικό  βράδυ. Η τηλεόραση στο σαλόνι αναβοσβήνει. Γεμίζει περίεργα χρώματα το χώρο, ανάμεσα στον τριθέσιο καναπέ και το γυαλί.  1998… Κάποιο της εποχής τηλεπαιχνίδι. Η όμορφη παρουσιάστρια υποβάλλει στο κοινό της το ερώτημα: Παρακαλώ τι πιστεύετε ότι επιδρά αρνητικά στην ψυχολογία ενός ατόμου;

Α> συναισθηματική απογοήτευση Β> ανεργία;

Στον καθρέφτη τραβάω τελευταίες μολυβιές.. αλφα!!! αλφα !! Φωνάζω , κοιτάω, περιμένω, περνάνε

μερικά δευτερόλεπτα και χάνω πανηγυρικά! Βήτα, απαντά, η τηλεπερσόνα, που παρουσίαζε τότε την εκπομπή και με την αμεσότητα της είχε καθηλώσει τους τηλεθεατές, βήτα,με μεγάλο ποσοστό διαφοράς που με κάνει να κοιτώ με γουρλωμένα μάτια!!! Ήμουν μόλις 18 χρονών. (μεσοπολεμικά δηλαδή! Τότε που όλοι διαθέταμε βούτυρο, ζάχαρη, μπριζόλες και στοκ από τρόφιμα στα ντουλάπια μας. Ηλεκτρική σκούπα δεν είχαμε, αλλά είχαμε σίδερο-όχι με κάρβουνο) Από τότε και μέχρι σήμερα μέσα στο μυαλό μου υπάρχει αυτή η εκπομπή,η έρευνα, η στατιστική. Αργότερα έμαθα το «who am' I»  που είναι ένα αποκαλυπτικό ψυχολογικό τεστ του Kemper. Όπου το άτομο καλείται να δώσει πέντε απαντήσεις, έτσι όπως του έρχονται αβίαστα στο μυαλό, στο ερώτημα «ποιος είμαι». Η επαγγελματική ιδιότητα έρχεται πρώτη. Μέσα από το επάγγελμα το άτομο κατοχυρώνει την υπαρξιακή του επιβίωση. Εύλογο είναι λοιπόν η ανεργία να επιφέρει μεγαλύτερο ποσοστό από τον έρωτα, στην στατιστική μου.

 Ανεργία λοιπόν. Τα αίτια της ανεργίας. Το πρόβλημα της ανεργίας. Περάσανε τα χρόνια. …ζυμώθηκα. Κατάλαβα ότι είναι το δεινότερο πρόβλημα από το ..σκίρτημα του έρωτα. Ωστόσο δεν είχα δει τα δυσκολότερα που ήρθαν και άλλα που νομίζω είναι μπροστά μας. Σκέφτομαι (και γράφω) πως εάν δεν θέλουμε να χάσουμε στους επόμενους μήνες μια ακόμη γενιά νέων – κυρίως – ανθρώπων, που θα βρεθούν για μια ακόμη φορά στο περιθώριο, πρέπει να αναδείξουμε σε ύψιστο εθνικό στόχο την καταπολέμηση της ανεργίας και την αύξηση της απασχόλησης. Και να αποφασίσουμε ότι θα κάνουμε ότι και για όσο απαιτείται, προκειμένου να τον πετύχουμε.  Και από την άλλη πλευρά βέβαια  η προοπτική μιας παρατεταμένης κατάστασης ανεργίας δεν απειλεί μόνο τους νέους κάτω των 25 ετών αλλά και τους άνω των 40 έως 60 ετών μεσήλικες, οι οποίοι, ενώ έχουν εργαστεί επί σειρά ετών, εν μια νυκτί βρίσκονται απολυμένοι, χωρίς καμιά δυνατότητα επανένταξης στον κόσμο της εργασίας. Όμως, η παρατεταμένη κατάσταση ανεργίας έχει και άλλες δραματικές επιπτώσεις στην κοινωνική και ατομική ζωή των ανέργων. Επιπτώσεις που σε αρκετές περιπτώσεις είναι πολύ πιο επώδυνες και καταστροφικές από την έλλειψη χρημάτων. Το γεγονός αυτό, μολονότι υποβαθμίζεται ή και παραβλέπεται συστηματικά από τις αρμόδιες αρχές, εντούτοις επιβεβαιώνεται από πλήθος ερευνών από ειδικούς. Ήδη, οι πρώτες σοβαρές μελέτες των ψυχολογικών επιπτώσεων της ανεργίας είναι μπροστά μας. Το άτομο εισέρχεται στο στάδιο της απογοήτευσης, της λύπης και της κατάθλιψης. Και πάμε τώρα να έχουμε από τη μία μεριά την έλλειψη χρημάτων και από την άλλη απώλεια και έλλειψη αυτοεκτίμησης και απώλεια και έλλειψη αυτοσεβασμού. Όταν δεν έχεις να καλύψεις βασικά έξοδά σου βασικές σου ανάγκες, δημιουργείται κατάσταση πανικού, απελπισίας, φόβου θυμού. Οδηγείσαι στο μηδενισμό, στις επαναστατικές κοινωνικές ιδεολογίες. Νοιώθεις ανίκανος και απομονώνεσαι ή μεταναστεύεις. Αποδυναμώνεις λοιπόν τη χώρα από τους νέους, το πιο δημιουργικό ανθρώπινο δυναμικό. Βοηθά να υπάρχουν στην κοινωνία μας άνθρωποι ψυχολογικά πεθαμένοι ? θα υπάρξει ανάπτυξη έτσι? Πόσοι είναι οι επισήμως εγγεγραμμένοι άνεργοι στη χώρα μας? Ενας αριθμός 935000 χιλιάδες.  Από τον ΟΑΕΔ .. Οι αριθμοί, ακόμα και όταν δεν ψεύδονται, είναι αμείλικτοΙ… Πίσω όμως από τις στατιστικές και τους ψυχρούς υπολογισμούς υπάρχει ένας μεγάλος αγνοούμενος: ο άνεργος και ο ψυχισμός του! ανεργος δεν είναι ένα άτομο που έχει χάσει τη δουλειά του. Είναι ένα άτομο που έχει χάσει την ταυτότητά του, που δεν ξέρει τι να κάνει με το χρόνο, την οικογένειά του, τη ζωή, τον εαυτό του. Ένας άνεργος δεν είναι κάποιος που ψάχνει για δουλειά, είναι κάποιος που ψάχνει για στηρίγματα επιβίωσης. Και όταν μιλάμε για στηρίγματα επιβίωσης δεν εννοούμε τα επιδόματα ή τα ρουσφέτια!