Καρατάσιος και τα Μουσουρικά. Γράφει ο Μανώλης Βαλσαμίδης

Είμαστε στην εποχή του Όθωνα με πρωθυπουργό τον ανεκδιήγητο Κωλέττη και πρέσβη της Τουρκίας στην Ελλάδα τον ελληνικής καταγωγής Φαναριώτη διπλωμάτη Κωνσταντίνο Μουσούρο. Τα "μουσουρικά" έχουν σχέση με το όνομα του πρέσβη Μουσούρου και στάθηκαν αφορμή διακοπής των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ
Ελλάδας και Τουρκίας για ένα χρόνο.
Αφορμή για τα "μουσουρικά" στάθηκε η αίτηση του Τσάμη Καρατάσιου για θεώρηση του διαβατηρίου του, ώστε να επισκεφτεί την Κωνσταντινούπολη για οικογενειακούς λόγους. Η αίτηση υποβλήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 1847 και η άρνηση του πρέσβη δόθηκε στις 25 Ιανουαρίου με το αιτιολογικό ότι ο Τσάμης Καρατάσιος υποκίνησε επανάσταση στη Μακεδονία. Προφανώς ο πρέσβης αναφέρεται στην επανάσταση του 1822 και όχι στην επανάσταση στη Χαλκιδική και στο Άγιο Όρος, στην οποία πρωτοστάτησε ο Τσάμης Καρατάσιος το 1854.
Πιθανώς ο πρέσβης να γνώριζε τη συμμετοχή του Τσάμη Καρατάσιου στο κίνημα της Κρήτης του 1841. Στα πλαίσια της μεγάλης ιδέας σχεδιάστηκαν κινήματα όπου υπήρχαν ενεργές εστίες επαναστατικές, στην Κρήτη, στην Ήπειρο, στη Θεσσαλία, στη Μακεδονία, τα οποία προκαλούσαν την παρέμβαση των ξένων δυνάμεων και δεν ευοδώνονταν. Η συμμετοχή των Ελλήνων οπλαρχηγών ήταν συνήθης. Ο Μακρυγιάννης γράφει: "Ο Μαυροκορδάτος μίλησε με τον βασιλέα και πήρε υπουργούς τον Μεταξά, τον Βαλέτα, τον Μελά. Πρόσταξαν εμένα και μου έδωσαν την "Αμαλία" και πήγα εις στα Βάτικα, όπου ήταν ο Ναύαρχος της Κρήτης, ο Γιάννη Κώστας με το στράτευμα και ο Τζάμης (ότι του παραγγείλαμεν ναρθή δια την Κρήτην και ήρθε). Τους είπα ότι το κίνημα της Κρήτης εχάθη και τους πήρα και τους ήφερα εις την Αίγινα και από εκεί διάλυσα αυτούς και τους Κρήτες τον καθέναν [να πάει] όθεν ήθελε με τα άρματά του".
Επιβεβαίωση των πληροφοριών του Μακρυγιάννη έχουμε από τα αρχεία του κράτους, όπου και τα σχετικά έγγραφα της κυβέρνησης προς τον Μακρυγιάννη με ημερομηνίες 8 Αυγούστου 1841 και 16 Αυγούστου 1841.

Όπως και να έχει το θέμα, με δεδομένο ότι την περίοδο αυτή ο Τσάμης Καρατάσιος είναι υπασπιστής του Όθωνα, η πράξη του πρέσβη Μουσούρου αποτελούσε προσβολή προς το πρόσωπο του Όθωνα.
Την 27 Ιανουαρίου 1847 ο Όθωνας δίνει δεξίωση στο παλάτι και έχει καλεσμένους και τους προξένους των ξένων χωρών. Ο Όθωνας συναντώντας τον πρέσβη στη δεξίωση αυτή του απηύθηνε στα γαλλικά την εξής φράση: "J' esperais, monsieur le minister, que vous auriez eu plus d' egards pour moi", που σημαίνει: "Ήλπιζα, κύριε πρέσβη, ότι έπρεπε σε μένα περισσότερος σεβασμός" και του γύρισε την πλάτη. Ο πρέσβης αναχώρησε από τη δεξίωση και τί πεδίο λαμπρό ανοίγεται για τις παρεμβάσεις Γαλλίας και Αγγλίας στα ελληνοτουρκικά.
Η Τουρκία έχει τις πλάτες της Αγγλίας, ενώ ο Κωλέττης είναι γαλλόφιλος. Οι επιρροές των ξένων μεγάλων δυνάμεων και στην Ελλάδα είναι γνωστές. Υπάρχει το αγγλικό κόμμα, του οποίου ηγείται ο Μαυροκορδάτος και το γαλλικό κόμμα, του οποίου ηγείται ο Κωλέττης. Αξίζει τον κόπο να πάει κανείς στον Μακρυγιάννη και να διαβάσει τα σχετικά με αυτά τα κόμματα. Παραπέρα αναφορά στα όσα γράφει ο Μακρυγιάννης δεν είναι του παρόντος.
Η πρώτη φάση των "μουσουρικών" κλείνει με την ανάκληση, τον Αύγουστο του 1847, των πρέσβεων και προξένων της Τουρκίας από την Ελλάδα και των Ελλήνων από την Τουρκία. Ο Κωλέττης με τη "σθεναρή" στάση του απέναντι στην Τουρκία προσφεύγει σε εκλογές, τις οποίες και κερδίζει πανηγυρικά. Μετά όμως ολίγο πεθαίνει. Με την πρωτοβουλία της Αγγλίας και την ουδέτερη στάση της Γαλλίας υποχρεώνεται η Ελλάδα να ζητήσει συγγνώμη από την Τουρκία για να αποκατασταθούν τα πράγματα.

Για μας μένει, και εννοώ για την τοπική μας ιστορία, να ερευνηθεί, ποιοι ήταν αυτοί οι οικογενειακοί λόγοι, που ώθησαν τον υπασπιστή του βασιλιά Όθωνα Τσάμη Καρατάσιο να αποφασίσει να ζητήσει θεώρηση διαβατηρίου για να πάει στην Κωνσταντινούπολη.