Το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου και οι συγκλονιστικές καταγραφές στο βιβλίο του Μανώλη Βαλσαμίδη "Νάουσα, η δημογεροντία" για την τύχη των υπολοίπων μοναστηριών της πόλης

Ο αγαπητός μου δάσκαλος κ. Εμμανουήλ Σταύρου Βαλσαμίδης αποτελεί για τη Νάουσα, ότι και ο αντίστοιχος συνονόματος του Μανώλης Ανδρόνικος, για τις Αιγές! Το ιστορικό υλικό που καταγράφει στο τελευταίο του βιβλίο "Των Ελλήνων οι Κοινότητες. Νάουσα, η Δημογεροντία" με το υλικό που διέσωσε από την καταστροφή, αποτελεί παρακαταθήκη για την ιστορία της πόλης, που διαθέτει ελάχιστες πηγές, εξαιτίας του ολοκαυτώματος που υπέστη και μάλιστα δυο φορές, μια το 1822 και δεύτερη το 1949. Για την ιστορία της Τιμίας Κάρας του Οσίου Θεοφάνους, του Πολιούχου της Νάουσας, αλλά και το ανευρεθέν λείψανο του, το οποίο φυλάσσονταν στο Μοναστήρι του  Προδρόμου της Βέροιας, αναφέρθηκα στο παρελθόν. Ευελπιστώ ότι ο Ηγούμενος του Μοναστηρίου Γέροντας Πορφύριος θα αναζητήσει τα 64 τεμάχια των Τιμίων λειψάνων του Οσίου Θεοφάνους, ώστε να ευλογούν τους πιστούς. Σήμερα θα αναφερθώ  στην αναφορά που κάνει η δημογεροντία της Νάουσας στις 31 Αυγούστου 1914 προς τον υποδιοικητή της Βέροιας, αναφορικά με το
ιδιοκτησιακό καθεστώς του Αγίου Νικολάου, τον οποίο το έγγραφο χαρακτηρίζει ως Μοναστήρι. Μοναδική ιστορική αξία έχει η μαρτυρία γερόντων της εποχής που αναφέρουν τα εξής συγκλονιστικά: "Και περί μεν του Μοναστηρίου του Αγίου Νικολάου και της εκκλησίας αυτού  προκειμένου υπήρχαν προ ολίγων ετών γέροντες μαρτυρούντες ότι ταύτα ανηγέρθησαν και πάλι μετά την συνοίκισιν της πόλεως και διετηρήθησαν μέχρι του έτους 1854 οπότε και πάλι κατεστράφησαν κυβερνητική,ως φαίνεται, επινεύσει ως και πάντα επί του όρους ημών Μοναστήρια του Προφήτου Ηλιού, της Υπαπαντής, των Ταξιαρχών κ.λ.π ίνα μη χρησιμεύσωσι δήθεν ως ορμητήρια των ληστών..." Προσωπικά είχα την εντύπωση ότι τα Μοναστήρια (σ.σ και όχι εξωκλήσια όπως θεωρούν ακόμη και σήμερα κάποιοι) του Βερμίου καταστράφηκαν ολοκληρωτικά μετά το ολοκαύτωμα της Νάουσας το 1822, ενώ εδώ βλέπουμε ότι ξανακτίστηκε μετά τον  επανοικισμό της πόλης, λίγα χρόνια μετά τον χαλασμό και καταστράφηκαν εκ νέου το 1854. Όλο το βιβλίο του κ. Βαλσαμίδη είναι  μια φωτογραφία στην κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης και αποτελεί ένα πόνημα που οφείλει να βρίσκεται στην βιβλιοθήκη κάθε Ναουσαίου. Στοιχεία για τα...πικάντικα της καθημερινότητας των Ναουσαίων θα αναφέρω σε επόμενο άρθρο μου.