Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2016

H οικογένεια Καρατάσσου.Γράφει ο Μανώλης Βαλσαμίδης

Αρκετές οι ερωτήσεις από φίλους σχετικά με την τύχη της οικογένειας Καρατάσσου. Τί οικογένεια είχε ο Καρατάσσος και τί απέγιναν τα μέλη της;
Ο Καρατάσσος ένθερμος πατριώτης και συνειδητά ορθόδοξος χριστιανός, παρά την περιπετειώδη ζωή του κλέφτη ή αρματολού, έκανε οικογένεια και μάλιστα πολυμελή. Η σύζυγός του Μαρία αναφέρεται ότι ήταν κόρη ιερέως της περιοχής του Ολύμπου. Ο Τάσος και η Μαρία
εγκαταστάθηκαν στο χωριό Διχαλεύρι της Νάουσας, όπου μέχρι σήμερα υπάρχουν τα χαλάσματα του σπιτιού του. Μια προσπάθεια αναβίωσης του χωριού Διχαλεύρι ως Διαμεσογειακού Κέντρου Νεότητας ναυάγησε και δεν στάθηκε δυνατή ούτε καν η ανοικοδόμηση του σπιτιού του Καρατάσσου.
Περί το 1798 ο Καρατάσσος εγκαθίσταται οικογενειακώς στη Νάουσα*, όπου και αυξήθηκε ο αριθμός των μελών της οικογένειάς του με τη γέννηση νέων βλαστών.
Με τη βιογραφία του Καρατάσσου από τους νεότερους ερευνητές ασχολήθηκαν συστηματικά ο φίλος δικηγόρος Γεώργιος Χιονίδης, ιστορικός και ο συνάδελφος Απόστολος Τζαφερόπουλος φιλόλογος. Συνοψίζοντας τα συμπεράσματά τους, σε συνδυασμό και με την από 1ης Ιανουαρίου 1860 επιστολή του Τσάμη Καρατάσσου προς το Υπουργικό Συμβούλιο, η οικογένεια του Καρατάσσου το 1822, στην καταστροφή της Νάουσας πρέπει να ήταν ενδεκαμελής. Εννιά τα παιδιά του Τάσου και της Μαρίας, επτά αγόρια και δυο κορίτσια.
Στον χαλασμό της Νάουσας έπεσαν μαχόμενοι ο Γιαννάκης, φρούραρχος της πόλης, και ο Αντώνης. Αιχμαλωτίστηκαν η μάνα με τα δυο μικρότερα αγόρια της, από τα οποία το μεγαλύτερο σφάχτηκε στη Βέροια μπροστά στα μάτια της, και το άλλο αρπάχτηκε μέσα από την αγκαλιά της και έκτοτε χάθηκαν τα ίχνη του, ενώ για ένα τρίτο αγόρι και τα δυο κορίτσια δεν υπάρχει καμιά πληροφορία.
Η μητέρα υπέμεινε καρτερικά απάνθρωπα βασανιστήρια και πέθανε με θάνατο μαρτυρικό, φρικτό, όπως και η σύζυγος του Ζαφειράκη, κατά τις μαρτυρίες του Πουκεβίλ. Πέρασαν στην αιωνιότητα οι δυο γυναίκες, ως θαυμαστές μάρτυρες του Χριστού, όπως τραγουδήθηκε από τη λαϊκή μούσα:
"Τουρκεύεις Καρατάσενα, Τουρκεύεις Ζαφειρούλα;
- Δεν θέλω σκλάβα να γενώ, και φερετζέ να βάλω,
Ρωμηά εγώ γεννήθηκα, Ρωμηά θε να πεθάνω
- Πχιάστε της τες αδιάντροπες, καρφώστε της στον τοίχο
- Και αν μας εσυλλάβετε, και αν μας τυραννάτε
την πίστη δεν αλλάζουμε και δεν σας προσκυνάμε"
Δυο αγόρια ο Τσάμης (Δημήτρης) βαφτισιμιός του Ζαφειράκη και ο Κώστας ή Κωτούλας ακολούθησαν τον πατέρα τους με έντονη την παρουσία τους δίπλα του, γι' αυτό και η χρήση του πληθυντικού από πλευράς ιστορικών "οι Καρατασσαίοι".
Ο Τσάμης Καρατάσσος στην από 1ης Ιανουαρίου 1860 επιστολή του προς το Υπουργικό Συμβούλιο αναφέρει: "Ο μακαρίτης πατήρ μου εξήλθε του πολέμου εκείνου [στη Νάουσα] με δάφνην θλιβερού μεγαλείου, διότι η σύζυγός του και αι θυγατέρες του και πέντε αδελφοί μου μετά την κένωσιν [χαλασμό της Ναούσης] έμειναν εις την λύσσαν των πολεμίων. Τοιουτοτρόπως η Νιάουσα, Κύριε Πρόεδρε, υπήρξεν εκ των αγιαστηρίων εκείνων, το οποίον εβράχη με εκατόμβας εχθρών δια την γενικήν σωτηρίαν, αλλ' εβαπτίσθη συνάμα εις δάκρυα μαρτύρων και αιχμαλωσίας"**.
Τα ονόματα της οικογένειας είναι: Τάσος, Μαρία, Γιαννάκης πρωτότοκος, Τσάμης (Δημήτριος), Αντώνιος, Κώστας, Θανάσης (αποκεφαλισθείς), ένας ακόμη αγνοούμενος και ο μικρότερος (απαχθείς) των οποίων δεν περισώθηκαν τα ονόματα όπως και τα ονόματα των δυο θυγατέρων του.
Για τον απαχθέντα μικρό γιο του Καρατάσσου πλέχτηκε μια ρομαντική ιστορία. Κατά τον Αχιλλέα Καραβία ο μικρός έγινε πασάς στην Αίγυπτο με το όνομα Καρατάς πασάς. Προστίθεται μάλιστα στην ιστορία ότι ο Τσάμης τον επισκέφτηκε στην Αίγυπτο. Ο ερευνητής Γεώργιος Χιονίδης μας παρέχει την πληροφορία ότι: "Ο Αλεξανδρινός συγγραφεύς κ. Μαν. Γιαλουράκης ηρεύνησε το θέμα περί Καρατάς πασά, αλλά αι έρευναί του, όπως και του κ. Μοσχονά, βιβλιοθηκαρίου της πατριαρχικής βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας, απέβησαν άκαρποι"***.
Είναι άξια άπειρου θαυμασμού η δύναμη της ψυχής του Γερο Καρατάσσου και το κουράγιο να μάχεται με τα δυο του παλικάρια για την υπόθεση της πατρίδας μετά τα όσα υπέστη. Δεν υπήρξε μεγάλη μάχη ή θέατρο πολέμου στην επαναστατημένη Ελλάδα που να μη δείχνουν οι μεταγενέστεροι τα ταμπούρια του αήττητου Καρατάσσου. Στη νεκρολογία του, δημοσιευμένη στην Γενική Εφημερίδα Ελλάδος, αριθμ. φ. 25/26.3.1830, μεταξύ άλλων αναγράφεται ότι "Πρώτος εταπείνωσε την όφρύν του ’Άραβος εις τα πεδία της Μεσσηνίας, δείξας καρτερίαν και γεναιότητα ηρωίκήν" και βεβαίως εταπείνωσε και τον Χοσρέφ πασά, τον κατόπιν μέγα βεζίρη του σουλτάνου, με την αντίστασή του στη Σκιάθο και την παρουσία του στην Ύδρα.

Στην αναφορά του Τσάμη προς το Υπουργείο υπάρχουν τρία ερωτήματα που παραθέτω σε σύνταξη κατάφασης: Εθρήνησε πεντήκοντα οικείους του φονευθέντας. Αιμάτωσεν η ψυχή τον  εις την απώλειαν πέντε ήρωικών τέκνων του. Και προσέφερεν έτι τοσάκις την ζωήν του ως τελευταίαν θυσίαν και προσφοράν.
Χαρά στο κουράγιο τους. Η πατρίδα τους οφείλει πολλά.      
* Ε. Στουγιαννάκη, Ιστορία της πόλεως Ναούσης, σ.75-77.
** Α. Μ. Τζαφερόπουλος, Οι Καρατασαίοι, σελ. 168.
*** Χιονίδης Γ., Σχεδίασμα περί του Γερο Καρατάσσου και της οικογενείας του, Μακεδονικά, τ. Θ΄, Θεσ/κη 1969.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου