Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2016

Το τέλος των γεναίων. Γράφει ο Μανώλης Βαλσαμίδης

Τα ελληνικά πράγματα δεν βαδίζουν ορθά. Στην Αττική δραστηριοποιείται ο Καραϊσκάκης, με τον οποίο με εντολή της Κυβέρνησης συνεργάζεται ο Καρατάσσος. Όμως η διάβρωση της ενότητας φτάνει και στο στρατόπεδο του Καρατάσσου. Το δίδυμο Καρατάσσος - Γάτσος διασπάται. Ο Γάτσος κάνει δικό του "νταϊφά", στρατόπεδο, για να αποδείξει την αξία του. Η φιλοδοξία του υποδαυλίζεται από πολιτικό πρόσωπο. Ο Καρατάσσος σε επιστολή του προς την Κυβέρνηση υποδεικνύει έμμεσα τον αίτιο, τον οποίο όμως δεν κατονομάζει.
Στις 8 Νοεμβρίου 1826 ο Γάτσος επικεφαλής 500 ανδρών καταστρέφει τον σταθμό
ανεφοδιασμού του Κιουταχή στην Αταλάντη και όταν απειλείται από επερχόμενα τουρκικά στρατεύματα υπό τον Μουσταφά Μπέη, σωματάρχη του Κιουταχή, ταμπουρώνεται σε χώρο ανοιχτό, ακατάλληλο για άμυνα πεζών. Ο Καρατάσσος τον συμβουλεύει να εγκαταλείψει τον χώρο. Εκείνος κωφεύει. Η σύγκρουση ετεροβαρής καταλήγει σε ήττα του Γάτσου. Ο στρατός του διαλύεται και ο ίδιος με 80 αγωνιστές κλείνεται σε μια ερειπωμένη εκκλησία. Ο χρόνος της εξόντωσής του λιγοστεύει. Με εντολή του Γερο-Καρατάσσου πέφτει επάνω στους Τούρκους, που πολιορκούν τον Γάτσο, ο Τσάμης Καρατάσσος και τον λυτρώνει.
Η τακτική του διαίρει και βασίλευε έφερε σε κρίσιμη καμπή την υπόθεση της ελευθερίας, την υπόθεση της δημιουργίας ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Η Κυβέρνηση για το 1827 φαίνεται να υιοθετεί σχέδιο καταδρομών του Καρατάσσου με σκοπό: 1) Τον αντιπερισπασμό του Κιουταχή, 2) Την αποκοπή του από τους σταθμούς ανεφοδιασμού του, 3) Τη διακοπή της στρατολόγησης Τούρκων από την Εύβοια και τα Τουρκοχώρια.
Ως από μηχανής θεός λαβαίνει χώρα τον Οκτώβριο του 1827 στην Πύλο η ναυμαχία του Ναβαρίνου. Ήταν ένα γεγονός, το οποίο επιτάχυνε τις εξελίξεις στα ελληνικά πράγματα. Σε τιμή των τριών ναυάρχων που καταναυμάχησαν τον Τουρκο - Αιγυπτιακό στόλο να θυμηθούμε τα ονόματά τους: Έντουαρντ Κόδριγκτον, Ανρί Δεριγνύ (Ανρί ντε Ρινί), Λογγίνος Χέιδεν.
Τελευταία μάχη στην οποία παίρνει μέρος ο Καρατάσσος είναι η αναφερθείσα νυκτερινή απόβαση/έφοδος στο Τρίκερι. Αργότερα εγκαθίσταται στη Ναύπακτο όπου προσβληθείς από πνευμονία, πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, ορκίζει τον γιο του Τσάμη να μη δώσει νυσταγμό στα βλέφαρά του πριν απελευθερωθεί η Μακεδονία. Αυτός ήταν ο Καρατάσσος, κυριαρχούσε στο παρόν, οραματιζόμενος το μέλλον. Κηδεύτηκε και θάφτηκε στη Ναύπακτο στις 22 Ιανουαρίου 1830. Η νεκρολογία του στη γενική εφημερίδα της Ελλάδος ξεκινάει με την αναγγελία του θανάτου του: "Είς των περιφήμων παλαιών καπετάνων της Ρούμελης και των ανδρειοτέρων αγωνιστών της Ελληνικής επαναστάσεως, ο γέρων Καρατάσιος, ετελεύτησε κατά την 21ην του παρελθόντος Ιανουαρίου εν Ναυπάκτω"*.
Μετά από 120 χρόνια, ένα σχολείο της Νάουσας όρισε τόπο προορισμού της πρώτης σχολικής εκδρομής του τη Ναύπακτο. Καθηγητές και μαθητές, με μεγάλη συγκίνηση γονατίσαμε στον τάφο του μεγάλου άνδρα. Ήταν ένας τάφος με σιδερένιο κιγκλίδωμα χωρίς σταυρό, χωρίς όνομα. Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος.
Ο Τσάμης Καρατάσσος υπήρξε και αυτός πολύπλευρη προσωπικότητα. Ήταν παρών σε όλους τους αγώνες για την απελευθέρωση του Έθνους δίπλα στον πατέρα του. Στο Πέττα, τα Δερβενάκια, στο Τρίκερι, στην Αλόννησο, στον Σχοινόλακα κ.α. "Το 1841 επικεφαλής επιλέκτων Μακεδόνων κατεβαίνει στην Κρήτη για ενίσχυση του απελευθερωτικού αγώνα"**. Πιστός στον όρκο του ο Τσάμης μετά δεκατρία χρόνια, το 1854, αρχίζει τον απελευθερωτικό αγώνα στη Μακεδονία με επίκεντρο τη Χαλκιδική και το Άγιο Όρος. Ανάλογα κινήματα έγιναν και σε άλλες περιοχές, όπως στη Θεσσαλία και την Ήπειρο, όπου την πρωτοβουλία έχει ο γυναικάδελφός του στρατηγός Θεόδωρος Γρίβας. Τα κινήματα όμως αυτά δεν τελεσφορούν. Προσκρούουν στην αντίθεση των μεγάλων δυνάμεων. Το 1860 ο Τσάμης συντάσσει και υποβάλλει την αναφορά του για τη δικαίωση της Καρατασαϊκής οικογένειας στο υπουργικό συμβούλιο. Το 1861 τον βρίσκουμε στη Σερβία. "Έχει επισκεφτεί την Ιταλία, τη Γαλλία, την Αγγλία και τη Ρωσία και από εκεί κατεβαίνει στη Βοσνία και τη Σερβία, όπου αρχίζει διαπραγματεύσεις με τον ηγεμόνα Μιχαήλ Ομπρένοβιτς για την δημιουργία [κοινού μετώπου των Βαλκανικών χωρών] εναντίον της Τουρκίας".*** Δυστυχώς στις 20 Οκτωβρίου 1861 πεθαίνει στο Βελιγράδι. "Την ημέρα της κηδείας του ο καθηγητής Ματθαίος Καραμάρκοβιτς εκφωνεί τον επικήδειο λόγο, πλέκοντας το εγκώμιο του ήρωα"****. Η σερβική πολιτεία τιμά τον Έλληνα συνταγματάρχη Τσάμη Καρατάσσο κατά την κηδεία του και η ελληνική παροικία στο Βελιγράδι τιμά τη μνήμη του με την κατασκευή ευπρεπούς τάφου. Στην επιτύμβια πλάκα γράφηκε επίγραμμα στα σερβικά, που σε μετάφραση έχει όπως παρακάτω:
"Ταξιδιώτη όταν περάσεις απ' αυτόν τον τόπο
Τον τάφο αυτόν προσκύνησε, γιατί εδώ βρίσκεται ήρωας,
Ήρωας μεγάλης μάχης και ιερής.
Στην οποία κάθε ευτυχία της Ελλάδας έχει θεμελιωθεί.
Και αν ποτέ πας και σε κείνες τις χώρες,
Όπου ζουν οι αδελφοί Έλληνες, εκεί μακρυά
Πες τους ότι ξέρουμε να εκτιμούμε τις λαβωματιές των ηρώων.
Γιατί και η γη αυτή έχει ποτιστεί από αίμα"*****.  
Κατά την τελετή του μνημόσυνου του Τσάμη στις 26 Νοεμβρίου 1861 στο Ναό της Αγίας Ειρήνης στην Αθήνα, ο δικηγόρος Ν. Πανταλέων εκφωνεί μακροσκελή εγκωμιαστικό λόγο για το έργο του Τσάμη Καρατάσσου. Επαινούνται η ανδρεία του, οι αγώνες του, η αγάπη του για την πατρίδα και κατατίθεται η μαρτυρία ότι όπως ο πατήρ Γερο-Καρατάσσος έτσι και ο υιός Τσάμης Καρατάσσος "Απέθανε πένης, πενέστατος, ετάφη συνεισφορά των εν Βελιγραδίω Ελλήνων, μη δεχθέντων την γενναίαν προσφοράν του ενδόξου ηγεμόνος των Σέρβων... Έπρεπε να αποθάνει ο ένδοξος ούτος γόνος της Καρατασαϊκής οικογενείας δια να αποδειχθή η Αριστείδιος πτωχεία του"******.
* Απ. Τζαφερόπουλος, Οι Καρατασαίοι, σελ. 163.
** Κων/νος Παπουλίδης, Μνήμη Δημητρίου Τσάμη Καρατάσου, έκδ. Συλλόγου Αποφοίτων λυκείων Ναούσης "Αναστάσιος Μιχαήλ ο Λόγιος", σελ. 5.
*** ό.π., σελ. 6.
**** Γ. Χ. Χιονίδης, Ένας Σέρβος θρηνεί τον Τσάμη Καρατάσο, Μακεδονική ζωή 1974, τεύχ. 100, σελ. 31-33 και Κων/νος Παπουλίδης, ό.π., σελ. 35-40.
***** Κων/νος Παπουλίδης, ό.π., σελ. 6.
****** ό.π., σελ. 43 - 68.
Σημείωση: Με την σημερινή ανάρτηση κλείνει ο κύκλος των δημοσιεύσεων με αναφορά την προσφορά της Νάουσας στον αγώνα της παλιγγενεσίας. Σας κούρασα αγαπητοί φίλοι, σας εύχομαι καλά Χριστούγεννα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου